Bu rehber NFT yatırımcılarının doğru projeyi seçmelerine destek olmak için hazırlanmıştır.
Hocam bu projeyi mintleyecek misiniz? Hocam bu proje hakkında ne düşünüyorsunuz? Hocam sizce bu proje hype yakalar mı? gibi sorular sormadan önce kendiniz belirli kriterlere dayalı bir puanlama yapmalısınız.
Peki bunu nasıl yaparım? Kendi tecrübelerime dayanarak belli kriterler hazırladım. Daha sonra örnekle puanlamayı nasıl yaptığımızı görelim. Asıl amacımızın topluluğu yakalayıp toplulukla beraber hareket etmek olduğunu unutmayalım.
NFT projelerine yatırım yaparken nelere dikkat edilmelidir?
- Ağ
Mevcut durumda her ne kadar proje özelinde değişse bile genele bakıldığında Ethereum NFT projelerinin daha değerli olduğu açıktır. Ardından Solana ağı ve Avalanche ağı geliyor.
Puan verirken en yüksek Ethereum ağına ve en düşük Avalanche ağına puan vermenizi tavsiye ediyorum.
- Özgünlük
Bu özgünlük karşılaştırmasını iki şekilde olabilir. Birincisi tamamen alışılmışın dışında NFT türü ortaya koyan projeler. İkincisi ise çizimleri diğer başka NFT projelerinin aynısı yada çok benzeri olmayan projeler.
Birinci duruma örnek vermek gerekirse üzerine inşaa edilebilecek projelerin sınırının olmadığı Loot projesi yada aşağıda Kumpir Mafyası hocamızın Gizem-NFT örneğini verdiği Stringify olabilir. Bu projelere en yüksek puanı vermelisiniz.
İkinci durumda anlatılmak istenen alışılagelmiş hayvan temalı NFT projelerinden ziyade daha önce görülmemiş ve farklı temalara sahip özgün projelerdir. Bu projelere ilk durumun altında kalacak şekilde puan verin.
Eğer bir proje başka bir ağdaki projenin aynısı yada çok benzeri ise bu projelere eksi puan vermekten çekinmeyin. Aynı şekilde tutmuş bir temanın üzerine çıkan ve artık geç kalmış bir proje eksi puan almalıdır.
- Çizimler
Çizimleri değerlendirirken objektif yorum yapmak zor olabilir. Yardım alın. Kendi yorumunuzla birlikte farklı çevrelerden insanlara göstererek 10 üzerinden puanlamasını isteyin. Bu insanların içinde kesinlikle sanatçı insanların da olmasını gerektiğini düşünüyorum.
- Proje Ekibi
Proje ekibinin anonim olması zarar vermese bile anonim olmaması artı yönler katabilir. Anonim ekibe sahip projelere 0 puan verin çünkü kriptoda anonim olmak artık kabullenilmiş bir durumdur.
Eğer ekip anonim değilse geçmişlerine, önceki projelerine, özellikle çizerin geçmiş çizimlerinin yakaladığı başarıya bakın. Bilinen bir çizerin projesi büyük ihtimalle kendi topluluğunu beraberinde getirecektir. Ekibin geçmiş başarı durumuna göre artı veya eksi puan verin.
- Discord
Discord artık kripto için her yeni fikrin filizlendiği, iş fırsatlarının oluştuğu, topluluğa ulaşmanın ve geri dönüş almanın en kolay olduğu noktalardan biri. Bu işlevsellik Discord’u kripto için her geçen gün daha da önemli hale getiriyor.
Yeni bir NFT projesi gördüğünüzde Discord gruplarına katılın. Eğer Discord grupları yoksa kesinlikle eksi puan. Gruplarında topluluk yönetici ve geliştiricilerine proje hakkında istediğinizi sorabilirsiniz, bunu kullanın ve ayrıntılara ulaşın.
Botlara karşı nasıl bir verify sistemleri olduklarına bakın. Bazı projeler yüksek topluluğa sahip olduklarını göstermek için grubu bot doldurabilirler. Karmaşık ve yüksek güvenliğe sahip verify sistemi olan projelere yüksek puan verin.
Grubun üye sayısına bakın. Kendi belirlediğiniz kurallara göre puan verin. Örneğin 5k altı üye sayısına 1 puan, 5k-10k arasına 2 puan, 10k-20k arasına 3 puan, 20k+ için 4 puan gibi. Bu puanlamayı yaparken de ben üye sayısını verify yapmış üye sayısını baz alarak yapıyorum, size de öyle yapmanızı öneririm.
Grubun aktifliğine, ne kadar çevrimiçi olduğuna ve yazışma sıklığına göre de puanlayın. Topluluğu aktif olmayan bir proje büyük ihtimalle başarılı olamayacaktır.
Aslında Discord için söylenen cümlelerin hepsini Twitter için de söyleyebiliriz. Kriptonun kalbi Twitter’da atıyor.
NFT projesinin Twitter takipçi sayısına bakın. Kendi belirlediğiniz kurallara göre puan verin. Örneğin 5k altı takipçi sayısına 1 puan, 5k-10k arasına 2 puan, 10k-20k arasına 3 puan, 20k+ için 4 puan gibi. Tabi projeler bot basmış olamaz mı? Olabilir. Bunun için Bot Sentinel gibi takipçilerin bot analizini yapan araçları kullanıp bot olmayan sayıyı baz almalıyız.
Bunun dışında proje hesabının attığı tweetlerin etkileşimine de bakmak gerek. Yüksek etkileşim alan projelere yüksek puan vermelisiniz. 9–10 beğeni alan ve altında yorum bile olmayan bir projeye ben eksi puan yazarım. Siz de kendi oluşturduğunuz kurallara dayalı bir puanlama yapın.
- Yol Haritası
Yol haritası olmayan, sonradan duyurulacağını söyleyen projelere eksi puan verin. Bir projeye girerken aslında sizin onların vizyonuna yatırım yaptığınızı unutmayın. Vizyonu olmayan bir proje büyük ihtimalle tutmayacaktır.
Yol haritası olan projelerin kıyaslanması biraz karmaşık ve tecrübe gerektirebilir. Bu aşamada yol haritası olan projelere 0 puan verin.
- Pazarlama
NFT projelerinin en önemli kısımlarından biri pazarlamadır. Daha 15 gün önce duyurulmuş ve yeterince pazarlaması yapılmamış bir projeyi bugün mintlemek kumarla eşdeğerdir.
Çeşitli anlaşma ve ortaklıklar yapmış projelere artı puan verin. Pazarlama süresini baz alarak kendinize göre bir puanlama yapın. Örneğin pazarlama süresi 15 günden az olanlara eksi puan, 15–30 gün arasına 1 puan, 30–45 gün arasına 2 puan, 45+ güne 3 puan verin.
Oluşan puanları toplayın ve maksimum puana göre oluşan puanın oranına bakın. Güzel seviyede gördüğünüz projelere katılım sağlayabilirsiniz. Yine de bu puanlamanın kesin bir yöntem olmadığını ama fikir edinmek açısından faydalı olduğunu bilmelisiniz.
Şimdi bir örnekle puanlamanın nasıl çalıştığını görelim. Immutable X Twitter sayfasında gördüğüm Fancy Birds’ü puanlayalım.
Ağ: Ethereum +3/3
Özgünlük: Kuş temalı, Play2Earn -1/2
Çizimler: PixelArt, benim çok hoşuma gitmedi 4/10
Proje Ekibi: Anonim, 0 puan.
Discord: 25k üye gözüküyor ama verify sisteminde verify yapan 82 kişi var, verify sistemini sonradan getirmiş olabileceklerini düşünerek en düşük puanı veriyorum 1/4
Grubun aktifliği fena durmuyor 2/4
Twitter: Takipçi sayısı 5700, Bot checker ile kontrol ettiğimde %16sı bot gözüküyor. 4800 takipçiyi 5000 sayıyorum 2/4
Yol Haritası: Var, 0/0 puan.
Pazarlama: 17 Ağustos’ta sahneye çıkmışlar 45+ gün olduğu için 3/3
Toplamda 30 puan üzerinden 14 puan aldı. Bu haliyle ben proje için acele etmem. En azından toplam puanların yarı ve üstünü görmesini beklerdim.
Zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkürler. Rehberi faydalı bulduysanız paylaşmayı unutmayın. NFT’lerle ilgili daha fazla kaynak için Aybars Dorman hocamızın aşağıdaki flooduna bakmanızı öneririm.
