StarkEx 3.0
Starkware’nin ölçekleme motorunun son sürüme geçmesiyle birlikte 2. katman kullanıcıları ana ağ ile etkileşime girebilecekler. Bu nasıl mümkün olabilir?
Yeni gelen özellik sayesinde Ethereum akıllı sözleşmeleri StarkEx üzerinde varlıkların sahibi olabilir hale geldi. Böylece akıllı sözleşmeler StarkEx kullanıcıları ve L1 kasaları arasında ticarete aracılık edebilecek.Gazsız gerçekleşecek bu işlemler ana ağda işlem yapmaya göre daha az maliyetli olacak.
Bu nihai kullanıcıya Uniswap, Yearn, Aave gibi platformlara fonlarını ana ağa çekmeden ulaşmasını ve daha ucuza işlem yapmasını sağlayacak.
Starkware aynı zamanda Ropsten test ağında zk-rollup teknolojisini kullanan StarkNet ürününün denemelerini yapıyor.
Loopring&Starkware dAMM Çözümü
Geldiğimiz noktada 2. katman çözümlerinin en büyük sorunu birden çok çözümle birlikte likiditenin dağılmış olmasıdır. Bu sermaye verimliliğinin düşük kalmasına sebep olur. Yeni dAMM konsepti bunu aşabileceğini düşünüyor.
dAMM, çözümün türünden(Optimistic, ZK, Validium) bağımsız olarak likiditenin ortak kullanılmasını hedefliyor. Hatta ana ağdan, örneğin Uniswap, likidite çekmeyi hedefliyor.
Her L2 AMM özünde bağımsız kalmaya devam edecek ama arka planda platformlar asenkron bir biçimde derin bir likidite havuzuyla iletişim kuracak. Asenkron olması platformların aynı likidite havuzunu kullanmasına rağmen aynı varlıkta farklı fiyatları görmemize neden olacak. Derin likidite daha iyi fiyata, daha çok ticarete, daha çok ticaret daha çok fee gelirine yani sermaye verimliliğine imkan verecek.
2. katmanlar için çok önemli olan bu gelişmelerin etkileri ancak sisteme katılan platformların sayısı arttıkça görebileceğiz.
Celer Bridge
Kuşkusuz 2. katman çözümlerinin bir diğer sorunu fonları taşımanın zorluğudur. Polygon ağındaki fonlarınızı Optimism’e, Optimisim’deki fonlarınızı Arbitrum’a taşımak istediğinizde karşılaşacağınız zorluklar kaçınılmazdır. Celer bunu çözebileceğini düşünüyor, Celer Köprüsü!
Geçtiğimiz günlerde tanıttıkları köprüyle birlikte artık Ethereum ana ağına uğramadan zincirler ve katmanlar arası geçişler yapabileceksiniz. Şimdilik Ethereum, Binance, Arbitrum, xDai ve Polygon ağları arası geçişleri destekliyorlar. Tüm EVM uyumlu zincirleri desteklediklerinden dolayı yakında farklı zincirlerinde bu köprüye eklendiğini görmemiz şaşırtıcı olmaz.
zkNFT
zkSync’in uzun süredir 2. katman çözümü geliştirdiğini biliyorsunuzdur. Bir süredir zaten platformda NFT mintlemek mümkündü ama son güncellemeyle daha görselleştirilmiş ve gelişmiş arayüze geçtiler. Bu erken aşama market arayüzüyle neler yapabilirsiniz?
Bu arayüzle beraber NFT mintleyebilir, başka bir ethereum adresine gönderebilir yada NFT takası yapabilirsiniz. Geleneksel olarak yine Ether yada farklı bir varlık için satış yapabilme imkanınız var.
Platformu kullanmak ücretsiz, Ethereum ana ağında bir NFT mintlerken ödediğiniz işlem ücretinin çok daha azını ödeyerek NFT mintleyebiliyorsunuz. Şimdilik mintledikten sonra NFT’yi başka bir adrese transfer edebilmek için bir kaç saat beklemeniz gerektiğini de hatırlatalım.
Argent L2 ve Sosyal Cüzdan
Argent geçtiğimiz günlerde 2. katmana geçeceğini duyurdu. Bu bizim için ne anlama geliyor?
Hali hazırda Argent kullanıcıları cüzdan üzerinden Compound, Aave gibi dApp’lere erişebiliyordu. Ethereum ağ ücretlerine tabii bu işlemler geçiş tamamlandığında çok az masraf ile yapılabilir hale gelecek. Şuanda erken erişim için talep toplanıyor.
Argent bekleme listesine ek olarak 270 bin dolar havuz ödülü olan bir çekiliş yapıyor. Çekilişte size bilet kazandıracak bir kaç görev var. Referans ile de bilet kazanılan bu çekiliş ve bekleme listesine girmek için kendi linkimi aşağıya bırakıyorum :)
Tabi bir de sosyal cüzdan konusu var. Argent’in L2 dışında bir diğer hedefi de sosyal korumalı cüzdan haline gelmek. Sosyal korumalı cüzdan, seçtiğiniz insanların, kurumların yada donanımların oluşturulan multiSig bir akıllı sözleşmeyle cüzdanınızı yönetmenize yardım etmesidir. Örneğin, Argent cüzdanım için aile üyelerimden oluşan 5 kişilik bir gardiyan seçimi yapıyorum. Eğer Argent cüzdanımın kurtarma kelimelerini kaybedersem devreye gardiyan adresler giriyor ve çoğunluğun onayıyla cüzdanımı kurtarabiliyorum. Bu aynı şekilde cüzdanımızın boşaltılmasına yönelik hack yöntemlerine karşı da etkilidir. Şuanda Loopring Wallet sosyal koruma desteği sağlamakta.
Sosyal korumalı cüzdanlar hakkında daha fazla bilgi almak ve Vitalik’in bu konudaki fikirlerini öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz.
dYdX Airdrop
Biliyorsunuz dYdX’in airdrop yapabileceği çok uzun zamandır herkes tarafından konuşuluyordu. Aslında bu airdropun ayak sesleri Starkware üçlüsünden, önce DeversiFi sonra Immutable X’in airdrop duyurusuyla belli olmuştu. Belki de dYdX, DeFi tarihinin en büyük airdroplarından biri olabilir. Token dağılımı aşağıdaki gibi.
Arzın %7.5'i geçmiş kullanıcılara yaptıkları hacime oranla dağıtılacak. Platform, hacimin artmasını teşvik etmek için hacim grupları oluşturmuş ve her hacim grubunun alabileceği maksimum ödül miktar belli. Eğer hacim grubunuzun maksimum ödül miktarını almak için gerekli hacimi tamamlamadıysanız, 31 Ağustos’a kadar bunu tamamlamanız için size süre veriyor. Bu seçeneğin tamamen opsiyonel olduğunu ve hacimi teşvik için yapıldığını söylemek gerek. 8 Eylül’de ise ödülleri claim edebilir olacağız. Aşağıda hacim gruplarını görebilirsiniz.
Ek olarak arzın %25'lik kısmını ise ticaret ödülü olarak düzenli şekilde kullanıcılara dağıtacak. Yani düzenli ve aktif kullanıcılar ödüllendirilmeye devam edilecek. Bu ödüllendirme bir dizi formüller ile yapılacak, ödüllendirmenin detaylarını merak ediyorsanız bu linkten bakabilirsiniz. Eğer dYdX platformunu detaylı incelemek isterseniz ngincrypt tarafından hazırlanan aşağıdaki yazı işinizi görecektir.
2. Katman Ekosistemi Büyümeye Devam Ediyor
2. katman çözümlerin yaygınlaşmaya başladığının hepimiz farkındayız. Öyle ki ekosistemdeki toplam kilitli varlık metriği bize daha iyi bir görüş sağlıyor. 2020’nin Ağustos ayında 2.74 milyon dolar olan toplam kilitli varlık değeri şimdiki günlerde 522.6 milyon dolar civarlarında.
Bu metrik 30 Nisan’da 1.55 milyar dolar ile zirve yaptıktan sonra düşüşe geçmişti. Metriği güncel olarak bu adresten takip edebilirsiniz. Adreste aynı zamanda 2. katman projelerinin bir listesi ve bazı bilgileri mevcut. Siteye yakında projelere dair risk görünümü ekleneceğini de belirtelim.
Immutable X ve Gods Unchained Airdrop
2. katman NFT pazarı Immutable X’in airdrop yapabileceği aslında uzun zamandır konuşuyordu. Geçtiğimiz günlerde yeni yönetim tokenı $IMX’i ve airdrop detaylarını duyurdular. Retro ve Alpha olarak ayrılan airdropa katılmanız hala mümkün.
Bir diğer airdrop airdrop haberi ise Immutable X üzerinde kartları alınıp satılabilen Gods Unchained oyunundan geldi. Daha önce Immutable X üzerinde TRIAL ve GENESIS serisi kartları alıp sattıysanız siz de airdrop kazanmış olabilirsiniz.
2. Katman Entegrasyonları
- Chainlink, Tenderly ve Kwenta projesiyle Synthetix, Optimism ağına entegre oldular.
- Fantezi futbol oyunu Sorare, Starkware ile ölçekleniyor.
- DeversiFi, Polygon ağına köprü yaptığını açıkladı. Polygon ağından DAI, USDC ve USDT’lerinizi DeversiFi’ye gazsız bir şekilde yollayabileceksiniz.
- IDEX, Ethereum ve Binance ağlarından sonra Polygon ağına da geliyor.
İzleme Listesi
- Zero-knowledge Proofs Intro With Str4d
- Chris Whinfrey : Layer-2 Composability and Communication
- Avihu Levy, Tom Brand : StarkNet is Coming
Okuma Listesi
